De werking van het zenuwstelsel

De hersenen, het ruggenmerk en de zenuwen die zich in het gehele lichaam bevinden vormen samen het zenuwstelsel. Het is een complex netwerk van cellen dat informatie kan opnemen en verweken en alle delen van het lichaam met elkaar verbindt. Het stelsel verbindt de verschillende hersengebieden onderling maar verbindt ook de hersenen met de rest van het lichaam. Via deze verbindingen wordt informatie van de hersenen naar de verschillende delen van het lichaam gestuurd en andersom. Waar het zenuwstelsel uit bestaat, wat de functie van de verschillende delen van het stelsel is en hoe het stelsel werkt lees je in deze blog.

Het centrale en perifere zenuwstelsel

Het zenuwstelsel bestaat uit het centrale en perifere zenuwstelsel. Het centrale zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg, dit wordt ook wel het controlecentrum genoemd. Het ruggenmerk verbindt de hersenen met het perifere zenuwstelsel. Het perifere zenuwstelsel betreft de verbinding tussen het centrale stelsel, de organen en de spieren. Dit stelsel bestaat uit motorische en sensibele zenuwen die ervoor zorgen dat informatie van de organen, zintuigen en spieren bij de hersenen komen.

Het perifere stelsel kan worden onderverdeeld in het autonome en somatische zenuwstelsel. Het autonome zenuwstelsel zorgt ervoor dat de vitale lichaamsfuncties die werken op de automatische piloot op gang blijven en goed op elkaar zijn afgestemd. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat we tijdens onze slaap blijven ademen.

Het autonome stelsel bestaat ook weer uit twee delen: het sympathische en parasympatische deel. Het sympathische deel is vooral werkzaam als we actief zijn en wordt geactiveerd wanneer er sprake is van bijvoorbeeld angst of stress, het brengt de hartslag omhoog zodat het lichaam klaar is voor actie. Het parasympatische deel is verantwoordelijk voor rust en ontspanning, het zet het lichaam in de rem voor herstel en rust.

Het somatische zenuwstelsel omvat de zenuwen naar organen, spieren, gewrichten en de huid. De informatie die wordt doorgegeven naar het centrale zenuwstelsel zorgt ervoor dat we kunnen bewegen.

De werking het zenuwstelsel

Het zenuwstelsel als geheel kan worden gezien als een biologische computer in ons lichaam dat bestaat uit een netwerk van verschillende gebieden dat ervoor zorgt dat het lichaam voelt wat het nodig heeft en kan reageren wat er in de buitenwereld gebeurt. De werking daarvan bestaat uit drie fasen: de sensorische input, verwerking en motorische input.

De sensorische input betreft een inwendige of uitwendige verandering die door het lichaam wordt waargenomen door middel van gespecialiseerde cellen oftewel sensoren. De waargenomen prikkel wordt door de sensor vertaald in impulsen. Deze impulsen worden via de zenuwen naar het centrale zenuwstelsel gestuurd. Vervolgens vindt in het centrale zenuwstelsel de verwerking van de sensorische input plaats. Na ontvangst wordt de informatie beoordeeld en bepaalt het centrale zenuwstelsel hoe het lichaam moet reageren. Wanneer er gereageerd moet worden, stuurt het zenuwstelsel remmende of stimulerende impulsen naar de spieren of klieren. Dit wordt de motorische output genoemd, het lichaam komt in actie.