Vitamine K1

Vitamine K (fylochinon) is een in vet oplosbare vitamine. Dit zijn vitamines die voornamelijk in het vet van voedingsmiddelen zitten en in weefsels van lichaam kunnen worden opgeslagen. Vitamine K is onder andere van belang voor de bloedstolling. De vitamine bestaat uit vitamine K1 en diverse soorten vitamine K2. Het verschil tussen vitamine K1 en K2 is dat vitamine K1 niet door het lichaam zelf kan worden aangemaakt, maar we deze uit groene bladgroenten en diverse soorten andere voedingsmiddelen binnenkrijgen. Vitamine K2 wordt wel door het lichaam aangemaakt door bacteriën in de dikke darm. Ook komt vitamine K2 voor in gefermenteerde producten zoals kaas en kwark. Een ander verschil ligt in het transport. Vitamine K1 wordt vooral naar de lever getransporteerd, terwijl vitamine K2 ook andere weefsels bereikt zoals de botten, bloedvaten en de nieren. K1 uit groenten wordt slecht opgenomen in het lichaam (omstreeks 5%) terwijl K2 uit bijvoorbeeld zuivel bijna volledig wordt opgenomen.

Waar komt vitamine K1 in voor?

Vitamine K1 komt vooral voor in groene groenten zoals spinazie, boerenkool, spruitjes en broccoli. Groenten zoals sperziebonen of sla bevatten in mindere mate ook vitamine K1. Opname van K1 uit deze voeding in ons spijsverteringskanaal, vereist dat een maaltijd ook wat vet bevat. K1 komt verder ook voor in plantaardige oliën, zuivel, boord en fruit.
Vitamine K2 krijgen we zoals aangegeven binnen door gefermenteerde producten zoals kaas en yoghurt maar komt ook voor in dierlijke producten zoals eieren, vlees en vis.

Door de Gezondheidsraad is enkel een advies gegeven voor vitamine K1 en niet voor K2. Voor vitamine K1 is geen Aanbevolen Dagelijkse Hoeveelheid (ADH) vastgesteld, maar een Adequate Inneming (AI). Voor volwassenen bedraagt de adequate inneming 70 microgram per dag.

Wat doet vitamine K?

Vitamine K1 is nauw betrokken bij het aanmaken van een stof die nodig is bij de bloedstolling. Dit zorgt er onder andere voor dat bij een verwoning het bloed klontert en hard wordt, waardoor bloedverlies wordt beperkt. Verder is vitamine K1 noodzakelijk voor een goede werking van de lever. Dit komt omdat Vitamine K (fylochinon) een bouwstof is voor de stollingsfactoren in de lever. Stollingsfactoren zijn eiwitten die betrokken zijn bij de bloedstolling. Bij te weinig vitamine K werkt de stolling niet zoals het zou moeten werken, dit kan zorgen voor langdurige bloedingen. Daarnaast is de stof betrokken bij het reguleren van de menstruatiecyclus. Ook dit heeft te maken met het stollingseffect van de vitamine. Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor een vitamine K1 tekort zoals het langdurig gebruik van antibiotica of een eenzijdig eetpatroon waarbij te weinig vitamine K door voeding binnenkomt. Ook een niet goed functionerende lever kan zorgen voor een verhoogde behoefte aan vitamine K1 of het ontstaan van een tekort.

Een tekort aan vitamine K1 kan leiden tot een vertraagde bloedstolling en dit kan verschillende gevolgen met zich meebrengen. Een persoon met een vitamine K1 tekort kan snel blauwe plekken krijgen of wanneer er een wondje ontstaat, zal deze lang nabloeden. Een ander gevolg is dat er spontaan bloedingen kunnen optreden. Zo kan er een bloedneus ontstaan, kan er bloed meekomen met de urine of ontlasting en ook kan er sprake zijn van een tandvleesbloeding. Daarnaast moet worden opgepast voor bloedarmoede. Bij een (dreigend) tekort kan een vitamine K supplement worden geslikt.
In supplementen komen zowel vitamine K1 als vitamine K2 voor. Een supplement dat onder andere vitamine K1 bevat is Premium Multi Support van Perfect Health.