Ayurveda

Ayurveda is één van de oudste erkende gezondheidswetenschappen die er bestaat en komt oorspronkelijk uit India. Ayurveda wordt over de hele wereld toegepast, is tijdloos en toch ook modern.
Ayurveda betekent letterlijk kennis (Veda) van het leven (Ayur). Het is een holistische filosofie waarbij de mens wordt gezien als onlosmakelijk verbonden met de natuur en waarbij er aandacht is voor zowel lichaam, geest en ziel. Binnen ayurveda gaat men ervan uit dat een mens van nature gezond en gelukkig is. Invloeden van bepaalde leefwijze of uit de omgeving kunnen een mens echter uit balans brengen, wat kan resulteren in ziekte of ongelukkig zijn. Het doel van Ayurveda is dan ook om balans te brengen in jezelf, zowel op geestelijk als lichamelijk en spiritueel niveau door terug te keren naar de natuurlijke staat. Dit kan met behulp van de juiste voeding en een gezonde leefwijze. Daarbij geldt dat ieder individu een andere natuurlijke staat kent en de juiste voeding en leefwijze dus ook per persoon zal verschillen.

Drie dosha’s en vijf elementen

Om terug te keren naar de natuurlijke staat, wordt bij Ayurveda gekeken welk lichaams- en persoonstype men is, dit zijn de drie dosha’s; Pitta, Kapha en Vata. Wanneer men wordt geboren, heeft het lichaam een bepaalde blauwdruk waarin deze dosha’s zijn vertegenwoordigd, dit kunnen er per persoon meerdere zijn in verschillende verhoudingen waarbij één dosha dominant is. Om erachter te komen welke dosha overheerst, kun je een test doen of een Ayurvedische zorgprofessional raadplegen.
Alle doshas’s vertegenwoordigen twee van de vijf elementen waaruit ons lichaam is opgebouwd en die zich ook overal om ons heen bevinden, dit zijn: water, aarde, vuur, lucht en ether. De dosha’s bevatten een combinatie van deze elementen. Pitta staat voor vuur en water, Kapha voor aarde en water en Vata voor lucht en ether. Alles wat men doet, is en eet is samengesteld uit de vijf elementen. Dit zorgt ervoor dat men zichzelf uit balans kan brengen door een bepaalde levenswijze of voeding. Andersom betekent dit ook dat onder andere de juiste levensstijl en voeding weer voor balans kunnen zorgen. Welke levensstijl en voeding dit zijn is afhankelijk van het type dosha dat overheerst.

Ayurveda en voeding

Volgens de filosofie van ayurveda kan een lichaam met behulp van voeding weer in balans worden gebracht of worden gehouden. Ayurvedische maaltijden dienen ervoor te zorgen dat het lichaam van bouwstoffen en essentiële vitamines en mineralen wordt voorzien en dat de energiebehoefte wordt gedekt. Daarbij maakt de ayurvedische keuken gebruik van specerijen en voedingsmiddelen die zowel het lichaam als de geest voeden. Welke voeding de juiste is, is afhankelijk van het type dosha dat men is. Ook gelden er een aantal algemene ayurvedische tips wat betreft voeding die men kan toepassen voor meer balans:

• Eet wanneer je echt trek jebt en pas nadat de vorige maaltijd volledig is verteerd (na 3 tot 5 uur).
• Eet rustig, niet te snel of te langzaam, eet zittend en eet nooit te veel.
• Eet op dezelfde tijdstippen.
• Kies voor een licht ontbijt en lichte avondmaaltijd, het middageten is de hoofdmaaltijd.
• Eet vers gekookt eten, eet geen voedsel dat niet vers is en opnieuw wordt opgewarmd.
• Kies voor gekookt voedsel zodat het lichaam dit beter kan verteren.
• Eet in de avond geen zwaar voedsel zoals dierlijke producten met veel eiwit.
• Gebruik diverse kruiden voor het smakelijk maken van de maaltijd, kruiden zijn vaak ook goed voor de spijsvertering. Er zijn diverse Ayurvedische kruiden waaronder ook welbekende keukenkruiden zoals peper, kaneel, gember, nootmuskaat, kurkuma en kruidnagel.
• Drink geen ijskoude dranken bij de maaltijd en laat ook melk bij een maaltijd achterwege.
• Gebruik voedingssupplementen waar het lichaam behoefte aan heeft die het herstellende vermogen van het lichaam versterken.