De invloed van stress op het lichaam

Stress is een reactie van het lichaam op een bedreigende situatie en is niets anders dan spanning of druk. Stress is een natuurlijke en gezonde reactie die het lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Wanneer het lichaam stress ervaart komen er namelijk hormonen vrij die het lichaam helpen om in actie te komen. Wanneer het lichaam echter langdurig stress ervaart kan dit leiden tot diverse zowel lichamelijke als psychische problemen.

De oorzaken van stress

Stress kan verschillende oorzaken hebben, er zijn allerlei gebeurtenissen die een stressreactie in het lichaam kunnen uitlokken.

Voorbeelden daarvan zijn:

• Een ingrijpende en/of schokkende gebeurtenis
• Drukte op werk
• Gepieker of zorgen
• Kleine dagelijkse irritaties, bijvoorbeeld in het verkeer
• Te veel prikkels als gevolg van het veelvuldig gebruiken van de smartphone
• Medicatie waarbij toxische stoffen leiden tot stressreacties in het lichaam
• Roken doordat nicotine een vernauwende werking heeft op de bloedvaten
• Voedingsstress door een ongezonde levensstijl waarbij een stressreactie ontstaat doordat het lichaam bewerkte voeding voorzien van ongezonde vetten en geraffineerde suikers niet goed kan verteren
• Overbelasting van het lichaam leidt tot stressreacties in het lichaam
• Milieuvervuiling is een risicofactor voor oxidatieve stress in het lichaam.

Stresshormonen

Af en toe wat stress hebben kan geen kwaad. Wanneer de stress te lang aanhoudt of wanneer meerdere stressvolle situaties elkaar opvolgen, heeft het lichaam geen tijd om zich te herstellen. De stress stapelt zich op en dit kan zowel lichamelijke als psychische gevolgen hebben.

Wanneer het lichaam als gevolg van één van deze gebeurtenissen stress ervaart, maakt het zich klaar om te vechten of te vluchten. Daarbij kan het lichaam niet onderscheiden of daadwerkelijk sprake is van een levensbedreigende situatie. Door de spanning geven de hersenen een signaal af waardoor het lichaam stresshormonen gaat aanmaken. De belangrijkste stresshormonen die het lichaam aanmaakt bij een stressreactie zijn cortisol en adrenaline. Deze hormonen worden afgegeven door de bijnier. Stress-hormonen zijn heel nuttig tijdens een acute stresssituatie. Deze zorgen onder andere voor een versnelde doorbloeding doordat het hart sneller gaat pompen, het aanspannen van de spieren en versnelling van de ademhaling. Wanneer stress niet te lang blijft hangen en niet constant aanwezig is, hoeft dit niet te zorgen voor negatieve bijwerkingen. Als er te vaak of te lang sprake is van een stress situatie waarbij deze stress hormonen worden aangemaakt, kan dit nadelige lichamelijke effecten met zich meebrengen. Door het voortdurend vrijkomen van energie in het lichaam, maakt het lichaam extra veel insuline aan om de bloedwaarden stabiel te krijgen. Dit kan de kans vergroten op diabetes type 2. De verhoogde hartslag en bloeddruk vergroten het risico op hart- en vaatproblemen. Daarnaast kunnen tekorten ontstaan op plekken waar de energie wordt weggehaald in het lichaam, dit kan leiden tot een verslechterde spijsvertering of slechtere werking van het immuunsysteem waardoor gezondheidsrisico’s toenemen.

Daarnaast zorgt langdurige stress voor voortdurende aanspanning van de spieren en dit kan zorgen voor hoofdpijn, rugpijn of nekpijn. Ook kan het problemen met de spijsvertering veroorzaken, men kan hartkloppingen, vermoeidheid, rusteloosheid en slapeloosheid ervaren. Ook kan stress psychische gevolgen met zich meebrengen. De gemoedstoestand kan als gevolg van stress worden aangetast en ervoor zorgen dat iemand zich ongelukkig, machteloos of eenzaam voelt.

Stress zoveel mogelijk voorkomen

Stress kan zoals je hiervoor hebt kunnen lezen verschillende oorzaken en grote gevolgen hebben. Het is daarom van belang om stress zoveel mogelijk te voorkomen door de leefstijl hierop af te stemmen. De volgende tips kunnen je hierbij helpen:

• Zorg voor een goede nachtrust met zeven tot acht uur slaap.
• Kies voor een gezond voedingspatroon waarbij je voedingsproducten met suikers zoveel mogelijk mijdt.
• Beperk de inname van koffie tot maximaal vier koppen per dag. Cafeïne leidt tot de aanmaak van adrenaline in het lichaam. Dit kan een gespannen en onrustig gevoel geven.
• Zorg voor voldoende rust en ontspanning.
• Beweeg voldoende, ook wanneer je lichamelijke klachten ervaart als gevolg van stress. Beweging is van groot belang voor een gezonde geest en lichaam en helpt om te ontspannen.
• Probeer niet onnodig te veel prikkels binnen te krijgen door bijvoorbeeld continue op je smartphone te kijken.